người mù sử dụng chương trình UniKey và cách gõ tiếng Việt:

1. Hướng dẫn sử dụng UniKey:
   1. Mở chương trình:

Tương tự như đối với các chương trình khác, bạn có thể mở chương trình UniKey theo 3 cách:

            Cách 1: Sau khi mở Start Menu, vào mục Programs, bạn nhấn chữ U hoặc dùng mũi tên lên xuống chọn UniKey submenu và dùng mũi tên phải hoặc Enter để mở. Tùy chọn đầu tiên trong Submenu này là UniKey, bạn nhấn Enter tại đây để mở chương trình.

            Cách 2: Khi cài đặt UniKey, thông thường, bạn đã có biểu tượng của chương trình trên Desktop. Bạn có thể mở theo các bước sau:

• Nhấn Windows + m để về màn hình nền Desktop.
• Nhấn chữ U hoặc dùng mũi tên di chuyển đến UniKey và nhấn Enter.

Cách 3: Nếu chương trình đã được đặt phím tắt, bạn có thể nhấn các phím tắt đã đặt để mở chương trình.

1. Lựa chọn các chế độ trong chương trình:

Khi UniKey được mở ra, một hộp thoại sẽ xuất hiện cho phép bạn lựa chọn các chế độ liên quan đến việc nhập các kí tự bằng bàn phím như sau:

• Mục đầu tiên là Character set (Bảng mã, bộ mã): Dùng mũi tên lên xuống để lựa chọn. Ở Việt Nam, phổ biến dùng 3 loại bộ mã Unicode, TCVN3 (ABC) và VNI Windows. Đối với người khiếm thị nên chọn Unicode để JAWS đọc tốt nhất.
•      Nhấn Tab một lần đến mục Input Method (Kiểu nhập, kiểu gõ), dùng mũi tên lên xuống chọn kiểu gõ Telex hoặc VNI. Thông thường, người miền Bắc sử dụng kiểu gõ Telex.
• Nhấn Tab một lần đến mục Switch key (Phím chuyển, ở đây là chuyển chế độ gõ tiếng Việt và tiếng Anh): dùng mũi tên lên, xuống chọn  Ctrl + Shift hoặc Alt + Z. Bạn nên chọn Alt + Z để tránh trùng lặp khi sử dụng các chức năng khác.
  • Nhấn Enter hoặc Tab đến Close và nhấn Space Bar hoặc Enter để đóng hộp thoại.

Chú ý:

• Khi Unikey đã chạy trên máy, chúng ta có thể sử dụng các phím tắt sau:

+ Ctrl +Shift +F 1: Chuyển sang bộ mã Unicode

                        + Ctrl + Shift + F 2 : Chuyển sang bộ mã TCVN3 (ABC)

                        + Ctrl + Shift + F 3: Chuyển sang bộ mã VNi

                        + Ctrl + Shift + F 5: Mở hộp thoại lựa chọn chế độ của UniKey

• Cùng với việc chọn bộ mã, phải chọn font chữ trong Word tương ứng. Chúng ta sẽ được học nội dung này ở phần sau.

1. Cách gõ tiếng Việt:
2. Cách gõ VNI (như ở chương trình NĐC).
3. Cách gõ Telex:
   • Một số chữ cái tiếng Việt:

Â: a + a;  ê: e + e; ô: o + o;

đ: d +d

            Ă: a + w;  ơ: o + w; u: u+w hoặc chỉ gõ w

            - Các dấu thanh:

            Sắc: s;  huyền: f; hỏi: r;

            Ngã: x;  nặng: j

            Chú ý: Bạn nên gõ toàn bộ chữ cái của tiếng rồi mới gõ dấu thanh. Ví dụ, để gõ tiếng “toàn”, bạn lần lượt gõ: t o a n rồi mới gõ dấu huyền.
 

Nguồn: Trung tâm Đào tạo và Phục hồi chức năng cho người mù- Hội người mù Việt nam