MẠCH VÀNH XƠ CỨNG

1- Tâm Khí Đều Hư (thường gặp ở thời kỳ đầu): Ngực hoặc vùng thượng vị đầy tức, hơi thở ngắn, hồi hộp, mệt mỏi, vận động mệt tăng thêm, miệng khô, bứt rứt, chất lưỡi đỏ, rêu mỏng, ít tân dịch, mạch Huyền Tế hoặc Tế Sác.

Điều trị: ích khí, dưỡng âm, bổ Tâm, hoạt huyết. Dùng bài Sinh Mạch Tán hợp với Chích Cam Thảo Thang gia giảm: Nhân sâm 8g, Mạch môn, Sinh địa, Đan sâm, Đương qui đều 12-16g, Ngũ vị tử, Quế chi, Sơn tra 6-8g đều 6-8g, Chích cam thảo 4-6g, sắc uống ngày 1 thang.

Gia giảm: Hơi thở ngắn, mệt nhiều thêm Hoàng kỳ 16-30g ; Mất ngủ nhiều thêm Toan táo nhân (sao) 16-20g, Viễn chí 4g, Hoàng liên 4-8g ; Ngực đau nhiều thêm Toàn qua lâu 12g, Uất kim 8-12g, Thanh bì 8g, sâm Tam thất (bột mịn, hòa uống) 2-4g.

2) Huyết ứ đàm trở: Nặng ngực, đau tức như dao đâm, khó thở, chất lưỡi tím thâm, mạch Huyền hoặc Kết Đại, hoặc rêu lưỡi dày nhớt, mạch Hoạt.

Điều trị: Lý khí, hoạt huyết, hóa đờm. Dùng bài ‘Huyết Phủ Trục Ứ Thang hợp với Qua Lâu Phỉ Bạch Bán Hạ Thang’: Đương qui, Phục linh, Đan sâm đều 12-16g, Xích thược 12g, Hồng hoa 10-12g, Uất kim, Toàn Qua lâu, Phỉ bạch đều 8-12g, Xuyên khung,Tần bì, Chỉ xác, chế Bán hạ, Thanh bì đều 8-10g, Quế chi 6- 8g. Sắc uống.

3. Tâm Thận dương hư: (thường vào thời kỳ cuối và thểâ nặng): Đau thắt ngực, khó thở, tim hồi hộp, ra mồ hôi (tự hãn) chân tay lạnh, sợ lạnh, thân lưỡi nhạt bệu, mạch Trầm Tế hoặc Kết Đại. Nặng có thể hôn mê.

Điều trị: Bổ tâm, ôn thận, ích khí, trợ dương. Dùng bài Sâm Phụ Thang hợp Sinh Mạch Tán gia giảm: Nhân sâm 6-10g, Chếâ phụ tử 8-12g (sắc trước), Mạch môn 12 - 16g, Ngũ vị 6g, Quế chi 6-10g, Sinh long cốt 12-20g, Sinh mẫu lệ 12 - 20g, sắc uống.

Xơ cứng động mạch vành thời kỳ đầu có thể không có triệu chứng rõ rệt, biện pháp chủ yếu điều trị theo y học cổ truyền là tùy thể bệnh mà bổ tâm khí, dưỡng tâm âm hoặc hoạt huyết, hóa đàm. Nhưng trường hợp bệnh phát triển cơn đau thắt ngực nặng, cần điều trị theo chứng đau thắt ngực và cần kết hợp chặt chẽ với phương pháp điều trị bằng y học hiện đại.

Kinh nghiệm điều trị của Nhật Bản (Theo ‘Chinese Herbal Medicine And The Problem Of Agging’).

+ Đại Sài Hồ Thang: có tác dụng đối với bệnh nhân béo phì, cơ căng. Bài này dùng lâu dài cải thiện được tình trạng cơ thể nói chung và tuần hoàn máu do sự điều chỉnh chuyển hóa gan và thận. Nó vận chuyển những chất cặn bã trong máu cũng như Cholesterol qua đường tiêu, tiểu. Các triệu chứng nặng đầu, đau đầu, cứng vai và huyết áp cao cũng đồng thời biến đi. Vì thế bài này cũng có thể dùng để phòng và trị xơ vữa động mạch.

+ Sài Hồ Gia Long Cốt Mẫu Lệ Thang: thích hợp với bệnh nhân khỏe, có đau ngực, sườn… mất ngủ, dễ tức giận. Dùng lâu dài có tác dụng điều chỉnh chức năng gan thận và trừ Cholesterol, cải thiện tình trạng cơ thể cách chung.

+ Phòng Phong Thông Thánh Tán: Thích hợp đối với người béo phì, toàn thân mềm yếu. Bài thuốc này có tác dụng cải thiện, khai thông huyết ứ trệ, trừ Cholesterol và những chất cặn bã ra khỏi máu và hàn gắn những hư hại của thành mạch.

+ Bát Vị Thận Khí Hoàn: Điều chỉnh chức năng Thận và cải thiện tuần hoàn.

+ Đương Quy Thược Dược Tán: Có tác dụng đối với phụ nữ xơ vữa động mạch… thuốc có tác dụng điều chỉnh chức năng thận, trừ chất cặn bă ra khỏi máu và làm tiêu tan huyết trệ.

+ Tam Hoàng Tả Tâm Thang và Hoàng Liên Giải Độc Thang dùng cho bệnh nhân xơ vữa động mạch có các triệu chứng mất ngủ và táo bón, đầy ở dưới tim.

+ Câu Đằng Tán: dùng cho bệnh nhân xơ vữa động mạch kèm hay quên và tiểu đêm. Câu đằng có tác dụng làm giảm nhẹ xơ vữa động mạch não và co giật.