Phòng thân trong giao tiếp xã hội

(Hoàng kim) - Trên đường đời dù bạn hết sức cẩn thận, cố gắng phấn đấu, đi đúng hướng, đi thẳng lưng, vẫn không thể tránh khỏi vận hạn. Vận hạn có nhân tố chủ quan cũng có nhân tố khách quan, nhất là những lời dèm pha và âm mưu thật khó mà đề phòng, đúng như câu nói: “Mũi giáo trước mặt dễ tránh, mũi tên sau lưng khó phòng”. Cho nên chúng ta phải học lấy phép phòng thân. Chỉ có như vậy mới có thể dựa vào hoàn cảnh thuận lợi trước mắt để nhìn vào tương lai, xem xét xung quanh, đề phòng những hiểm họa có thể xảy đến sau này. 

            Sau khi đã hiểu rõ bản thân mình, phải cố gắng tìm hiểu người khác. Có hiểu người khác, mới có thể nắm được nhân cách đối phương cao hay thấp, phẩm chất, hành vi đẹp hay xấu. Từ đó có thể tùy theo tính cách mà cư xử thật thà với nhau, hay là phải cảnh giác, đề phòng. Tuy nhiên, hiểu được người khác không phải là chuyện dễ, tục ngữ có câu: “Vẽ hổ, vẽ da khó hơn vẽ xương, biết người biết mặt khó biết lòng”. Đó là một quá trình tâm lý phức tạp, thường phải dựa vào ba nguồn thông tin chủ yếu sau đây để phán đoán:

            + Quan hệ động giữa người nhận xét và người bị nhận xét, vai trò của người bị nhận xét.

            + Vẻ ngoài, lời nói, cử chỉ, tư thế của người bị nhận xét.

            + Thành kiến của bản thân người quan sát, mức độ giản đơn hay phức tạp của hệ thống khái niệm cũng có ảnh hưởng rất lớn đối với người nhận xét.

            Muốn hiểu và phán đoán đúng một con người, không thể chỉ dựa vào biểu hiện bề ngoài của một hành động, một lời nói, một sự việc, mà phải thông qua hiện tượng để nhìn thấy bản chất. Đặc biệt là phải nắm được những biểu hiện của lời nói và hành động của người đó khi không có sự giám sát của người chủ quản và sự ràng buộc của đạo đức, chú ý đến thái độ của người đó khi lâm vào nghịch cảnh hoặc ở trong đám người có địa vị thấp. Trong giao tiếp cụ thể giữa người với người sẽ xuất hiện các trường hợp khác nhau, phải đối xử cụ thể với từng vấn đề cụ thể. Muốn hiểu rõ được người khác phải tìm hiểu cụ thể trong các mối giao tiếp phức tạp rối rắm giữa người với người.

            Trong nhịp sống nhanh chóng thời hiện đại, chúng ta không thể dùng cách cân nhắc đánh giá con người bằng thời gian dài rồi mới quyết định có giao tiếp với người đó hay không, mà chúng ta phải phán đoán nhanh chóng bằng con mắt nhạy cảm để đưa ra phương châm đánh nhanh, giải quyết nhanh.

            Cho nên, trong quá trình giao tiếp, chúng ta phải phân rõ đúng sai, không nên nhẹ dạ cả tin. Nghe tiếng gió để biết mưa, nếu mình thiếu chủ kiến, cứ coi lời nói của người khác như “ thánh chỉ”, sẽ dễ gây ra hiểu lầm hoặc va chạm, bị người khác lừa hoặc hành động một cách mù quáng, làm liều sinh hỏng việc.

            Đối với những việc trên, ngay lúc bình thường, ta đã phải tính đến khi rắc rối, phải có sẵn những cách đề phòng. Đồng thời cũng không nên thỏa mãn với hiện tại, cần chủ động xuất kích, bước vào đời sống xã hội, thể hiện sức hấp dẫn của mình trong cuộc sống.

Nguồn: Hoàng Kim