Nhẩy một điệu quốc tế vũ

(Hoàng Kim) - “Nhịn một lúc, sóng yên gió lặng, nhường ba phần biển rộng trời cao”. Mỗi người đều có cá tính riêng, có thể có một số mặt không giống người khác. Bạn bè đôi khi cũng có thể xảy ra mâu thuẫn này nọ. Khi gặp phải những mâu thuẫn đó, tuyệt đối không được “đường hẹp đối đầu người khỏe thắng”. Vì cùng với thắng là mất đi một tình bạn. 

Trong cuốn “Thái căn đàm” có nói: “Trên quãng đường hẹp, nên nhường bước cho người đi, khi vị đang nồng, nên bớt ba phần nhường người ăn. Đó là cách xử thế lịch thiệp”.

            Nhường một bước, bớt ba phần là một cách xử thế có tiến có lùi. Khiêm nhường thích đáng, không những không nguy hiểm, ngược lại là phương thức có hiệu quả tìm được sự bình yên. Trong đời sống cá nhân, trừ vấn đề nguyên tắc phải giữ vững, còn những việc nhỏ nhặt, với lợi ích cá nhân thì nhường nhịn một chút sẽ được vui vẻ trong lòng, chủ yếu là hài hòa quan hệ với mọi người. Có khi bước “lùi” đó lại là “tiến”, “nhường” lại là “được”.

            Trong đối nhân xử thế, gặp bất kỳ sự việc gì đều nên có thái độ nhịn nhường mới là cao tay, nhượng một bước là để có cơ sở tiến một bước sau này. Tạo thuận lợi cho bạn, thực tế là dành thuận lợi cho mình sau này.

            Quan hệ bạn bè, như điệu vũ quốc tế, có tiến có lùi. Có khi lùi một bước đường lại càng rộng. Một người đã trải qua hoàn cảnh này khi trèo lên một quả núi nổi tiếng. Anh ta cố một lèo leo tới đỉnh núi chính, có vẻ “bất đáo Trường Thành phi hảo hán”, muốn tới đỉnh núi để xem mặt trời mọc, có ánh hào quang Phật, có biển mây, nghe thật mê. Suốt dọc đường bao cảnh đẹp chẳng thèm xem, khi leo tới đỉnh, miệng thở phì phò, mồ hôi ướt đẫm, cuối cùng không thấy mặt trời mọc, cũng chẳng thấy hào quang Phật, chỉ thấy biển mây, cảm thấy không có gì thú vị, cụt hứng ra về. Lúc này nếu nhìn nhận vấn đề theo một góc độ khác, không nhất thiết đặt mục tiêu là đỉnh núi, mà leo được tới đâu thì leo, không vội vã, dọc đường ung dung ngắm cảnh sẽ cảm nhận được vẻ đẹp lại còn có những phát hiện thú vị.

            Kết giao bạn bè cũng vậy. Cố Tiến và Lưu Văn là bạn đồng sinh, sau khi học xong, cùng được phân phối về công tác ở một đơn vị, ở đó lại đang trống một vị trí tiếp thị, nhưng chỉ được chọn một người. Ai cũng biết đó là một vị trí béo bở, nhưng Cố Tiến vẫn chủ động nhường cho Lưu Văn, còn mình làm viên chức giáo dục văn hóa. Lúc rỗi rãi, viết dăm bài báo với thái độ thử xem sao, gửi cho các tờ báo, lại gặp may, được đăng. Về sau Cố Tiến kiên trì viết bài, cũng có chút tiếng tăm, trở thành “một cây bút” trong đơn vị.

            Nhiều khi không cố ý mưu cầu lại được, còn cố tìm mọi cách đeo đuổi chỉ càng thêm phiền não, mất cả tình cảm. Lùi để tiến, phương thức sinh tồn vòng vèo đó, có khi lại hiệu quả hơn là đi đường thẳng. Cách làm của Cố Tiến, khiến anh ta có được khoảng trời rộng lớn hơn.

            Giữa bạn bè với nhau có ý nhường một bước, sau đó lại thấy không gian hoạt động càng rộng, càng nhiều cách lựa chọn cho cuộc sống.

            Chia sẻ lợi ích với bạn bè cũng là “nhường ba phần”. Tổng công trình sư họ Vương do có một phát minh độc quyền, kiếm được hơn hai trăm ngàn. Ngoài chiêu đãi khách là lãnh đạo và các đồng sự, ông còn mua rất nhiều lễ vật gói lớn gói nhỏ, lần lượt đến thăm bạn bè. Ông cảm ơn sự giúp đỡ, quan tâm của họ trong nhiều năm qua, để họ cùng chia sẻ niềm vui với ông.

            Khi sự nghiệp của bạn đang lúc xuôi chèo mát mái, nhất định phải có tấm lòng “nhường ba phần”, nếu cần cũng nên hi sinh một số lợi ích của bản thân. Nếu như tổng công trình sư họ Vương có lợi hưởng một mình, bần tiện keo kiệt, sẽ làm cho bè bạn xa lánh, ghen ghét. Tình người có lúc nóng lúc lạnh, thế thái có khi nồng khi nhạt, cứ suy ngẫm sẽ rõ, những thứ trội không nên lộ rõ, tay đòn thò ra càng dài càng chóng mục.

            Nhường ba phần, quan trọng là ở chữ “Nhẫn”, phải biết nhẫn nhịn trước những khuyết điểm nhỏ của bè bạn, thậm chí cả những điều, vô lễ của bạn.

            Ví dụ cùng ăn uống với đám bè bạn, một người không cẩn thận làm đổ bát canh nóng vào người ngồi bên. Ông ta đã vội vã xin lỗi vì mình vô ý, nào ngờ không đợi ông nói hết, ông bạn đã nhanh nhảu: “Ông có bị bỏng không?”

            Câu nói này thể hiện sự quan tâm đến bạn, hơn là nói “không sao”. Đó là một sự  nhẫn nhịn, với câu hỏi ngược lại đó, đã làm ông ta từ chỗ bị động thành chủ động quan tâm đến bạn. Nếu bạn bị đổ bát canh vào người, bạn chỉ nhíu lông mày, dù đó chỉ là một động tác nhỏ cũng gây cho người bạn cảm giác mạo phạm, ông ta cũng sẽ xin lỗi, cũng biết lỗi bất cẩn, nhưng cũng sẽ làm cho ông ta khó chịu, chứ đừng nói là bạn còn trách ông ta mấy câu.

            Giả dụ có một người hiểu lầm bạn, lúc đó ông ta đang nổi nóng, tốt nhất là bạn đừng nên vội giải thích, dù ông ta có nói quá lời, cũng nên thông cảm với ông ta. Xong việc khi ông ta đã biết rõ sự việc, ông ta sẽ phải xin lỗi. Con người ta sống ở trên đời, vốn như người khách vãng lai, sự việc thì vô cùng phức tạp, hà tất phải buồn phiền vì một việc nhỏ nhoi? Việc bị hiểu lầm, trước sau gì thì bạn mình cũng sẽ hiểu ra là mình chẳng có gì sai. Tốt nhất là nên thoát khỏi vòng tam giới, nhịn một chút sóng yên gió lặng.

Nguồn: Hoàng Kim