Nâng cao phẩm giá của người khiếm thị ở Timor Leste

Domingos Gusmão, một người khiếm thị 34 tuổi, nỗ lực cải thiện cuộc sống cho hàng ngàn người khiếm thị ở Timor Leste thông qua một trung tâm giáo dục do anh sáng lập cách đây tám năm.

Xuất thân từ một gia đình có uy thế, anh là người con thứ ba trong 10 người con, trong đó có bốn người bị khiếm thị bẩm sinh giống anh.

Gusmão tin rằng giáo dục thích hợp là nhân tố tạo điều kiện cho người khiếm thị tự cải thiện mình và nâng cao phẩm giá của họ. "Nhưng nó phải bắt đầu từ chính tôi. Giáo dục chính quy và ngoài chính quy đã định hướng cho tôi và thúc đẩy tôi phục vụ tha nhân" - anh nói.

Gusmão học bảy năm tại một trường khiếm thị ở Jakarta, tại đây anh học rất nhiều môn trong đó có âm nhạc, vi tính, toán học, tư vấn và mát xa. Năm 2002, anh trở về Timor Leste và tha thiết muốn chia sẻ kiến thức với người khác.

Năm sau đó, tại một cuộc họp thượng đỉnh quốc tế dành cho người khiếm thị ở Singapore, anh gặp hai tham dự viên có tư tưởng và nguyện vọng giống anh. Rồi họ cùng nhau thành lập Hội Khiếm thị Đông Timor năm 2004.

"Tổ chức này nhằm giúp người khiếm thị ở Timor Leste, ưu tiên cho giáo dục sẽ thúc đẩy họ có thể tự đứng vững" - anh khẳng định.

Học viên có thể học cách đọc chữ nổi Braille và học tiếng Anh, âm nhạc và các kỹ năng sử dụng máy tính. Có một số môn do các giáo viên ở trường cũ của anh ở Jakarta, Quỹ Mitra Netra, đến dạy.

Mặc dù Gusmão và những người đồng sáng lập miêu tả trung tâm là ước mơ của họ, nhưng phải nói rằng trung tâm gặp rất nhiều thách thức và chưa có nhiều tiến triển.

Vì có nhiều dự án khác thuộc loại này, nên vấn đề chính luôn là vấn đề tài chính. Thiếu tiền tài trợ đã khiến một trung tâm thứ hai ở Maliana, gần biên giới với Tây Timor, phải đóng cửa.

Về lương thực, trung tâm nhận gạo thường xuyên từ phía chính phủ và nhận chi phí hàng ngày từ Tổ chức Người khuyết tật. Ngoài ra, trung tâm còn tổ chức các buổi trình diễn văn nghệ và nhạc sống ở các lễ cưới và các sự kiện khác để kiếm thêm thu nhập.

"Qua các cuộc trình diễn, chúng tôi thường kiếm chưa đến 500 Mỹ kim một tháng, nhưng với số tiền đó chúng tôi có thể mua rau, thịt, cá, xà phòng và các nhu yếu phẩm hàng ngày khác" - Gusmão cho biết.

Tòa nhà họ sử dụng ở Dili là của nhà nước, còn máy vi tính và nhạc cụ do các nhà hảo tâm đóng góp.

Nhưng cũng có những việc rất thành công. Alberto Aleixo, bị mù một mắt khi còn nhỏ, được huấn luyện tại trung tâm bốn năm nay. Anh nói trung tâm đã giúp anh cải thiện rất nhiều các kỹ năng như viết kịch bản, thơ và làm MC.

Gusmão luôn khẳng định giáo dục phải bắt đầu từ bản thân anh; hiện nay anh đăng ký học ở hai trường đại học tại Dili. Anh đang học tiếng Anh tại Universitas Oriental Timor Lorosae và học xã hội học tại Instituto Superior Cristal.

"Là người sáng lập và là nhà giáo dục, tôi cần nâng cao năng lực của mình" - anh nói.

Anh vẫn ưu tiên phát triển trung tâm mặc dù gặp nhiều trở ngại, như anh nói: "Tôi tin Chúa đã có kế hoạch dành cho tôi".