HỘI NGƯỜI MÙ VIỆT NAM VỚI CHƯƠNG TRÌNH VIỆC LÀM VÀ ĐỜI SỐNG

(Hoàng Kim) - Chương trình việc làm và đời sống Là hoạt động trọng tâm của các cấp hội, liên quan đến lợi ích thiết thực của người mù bằng các chương trình cụ thể: Chương trình hành động việc làm xoá đói giảm nghèo (2007-2012), vay vốn tạo việc làm, dạy nghề, tổ chức các cơ sở sản xuất tập trung, làm nhà, được hưởng các chính sách an sinh xã hội, thực hiện chương trình dân số kế hoạch hoá gia đình ...đã từng bước ổn định, việc làm tăng thu nhập, chất lượng cuộc sống ngày được nâng cao góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo nhanh và bền vững.  

1/ Chương trình tạo việc làm và tổ chức sản xuất

Chương trình tạo việc làm cho hội viên với mô hình sản xuất tập trung và sản xuất tại gia đình được các cấp hội luôn chú trọng quan tâm; trên cơ sở định hướng: Nghề xoa bóp tẩm quất là nghề mũi nhọn, sản xuất thủ công, làm tăm chổi là nghề truyền thống; chăn nuôi trồng trọt là nghề chủ đạo ở nông thôn. Đến nay các cấp hội vẫn duy trì tốt hoạt động ở 334 cơ sở sản xuất tập trung, doanh số đạt 215,882 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 3755 người (trong đó có 194 cơ sở xoa bóp thu hút 1203 lao động), lương bình quân của người lao động thủ công là: 830.000 đồng/người/tháng; riêng nghề xoa bóp bấm huyệt đạt khoảng 1,5 triệu đồng/nguời/tháng. Các cơ sở sản xuất tập trung đã đầu tư các trang thiết bị máy móc và cải tiến công cụ để nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường. Ngoài các ngành nghề truyền thống và có thế mạnh phù hợp với số người lao động trẻ tuổi có sức khoẻ thì  một số cơ sở đã tìm thêm một số nghề mới phù hợp với khả năng số đông người mù như làm tăm, làm hương bằng máy cho năng suất cao thu nhập được cải thiện. Một số cơ sở đã tổ chức các tổ văn nghệ đi biểu diễn ở các trường học, khu dân cư không chỉ có thu nhập cao mà còn có tác dụng tuyên truyền hoạt động hội. Qua các hình thức sản xuất, dịch vụ phong phú nên số người mù trong độ tuổi lao động có việc làm được tăng lên và ổn định cuộc sống.

Thực hiện chủ trương của Trung ương Hội nhiều cơ sở sản xuất, dịch vụ đã tạo điều kiện đóng Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế cho người lao động, để người lao động yên tâm làm việc lâu dài, gắn bó với hội.

2/ Chương trình vay vốn từ Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm

Được triển khai từ năm 1992, trải qua 20 năm thực hiện với nguồn vốn Trung ương Hội hiện đang quản lý trên 43 tỷ đồng (trong nhiệm kỳ tăng thêm 12 tỷ đồng) cho hơn 9.000 hộ vay, ở 43 Tỉnh, Thành với gần 400 Huyện, Thị hội, doanh số cho vay đạt hàng nghìn tỷ đồng. Trên cơ sở các quy định của Nhà nước việc triển khai cho vay vốn được thống nhất trong toàn hội về cơ chế quản lý, đảm bảo tính dân chủ công khai, đúng đối tượng nên đồng vốn đã phát huy hiệu quả trong đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế không những tạo ra việc làm, thu nhập mà còn góp phần tạo ra một số lượng lớn sản phẩm hàng hóa cho xã hội, các dự án kết thúc việc trả nợ gốc và lãi cho Ngân hàng luôn đảm bảo thời gian, số tiền vay, hầu hết không có hiện tượng chây ỳ không trả nợ. Hiện nay số nợ quá hạn là ...triệu đồng chiếm 0, … %, được các cơ quan quản lý Nhà nước và Ngân hàng Chính sách xã hội đánh giá cao hiệu quả của chương trình và là đơn vị có số dư nợ quá hạn thấp nhất.

Nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm thực sự là giải pháp quan trọng nhất, tác động mạnh mẽ nhất đối với tạo việc làm tăng thu nhập, nâng cao mức sống của gia đình người mù, là tiền đề quan trọng trong việc giảm tỷ lệ hộ nghèo.

3/ Công tác dạy nghề và truyền nghề.

Trang bị kiến thức nghề phù hợp với sức khoẻ và khả năng của người mù là yếu tố quan trọng giúp cho người mù có việc làm, với đặc thù là cảm nhận qua âm thanh và các giác quan khác, trình độ văn hoá thấp nên người mù đa phần không thể tham gia học tại các chương trình đào tạo nghề ngắn hạn ở các trung tâm dạy nghề bình thường cũng như cơ sở dạy nghề cho người khuyết tật nói chung. Do vậy tổ chức hội các cấp với sự hỗ trợ của chương trình mục tiêu quốc gia về dạy nghề của Nhà nước, cùng kinh phí các dự án hoặc quyên góp vận động từ thiện…Trong 5 năm đã tổ chức được 389 lớp học nghề, truyền nghề ngắn hạn cho hơn 6.172 học viên với các nghề tin học, thủ công, xoa bóp bấm huyệt, ca nhạc, kinh phí 11,926 tỷ đồng (trong đó ngân sách Nhà nước 8,256 tỷ đồng). Riêng Trung ương Hội từ năm 2005-2010, được sự quan tâm hỗ trợ của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội, bộ Kế hoạch và Đầu tư, bộ Tài chính, Tổng cục Dạy nghề …Hội đã được tham gia chương trình mục tiêu quốc gia về dạy nghề. Có nguồn kinh phí hỗ trợ, Trung ương Hội đã trực tiếp dạy nghề tại trung tâm đào tạo của Hội tại Hà Nội và phối hợp với các trung tâm dạy nghề các vùng miền trong toàn quốc mở được 61 lớp đào tạo cho 963 học viên với kinh phí 6 tỷ đồng (trong đó dạy nghề ngắn hạn 3 tỷ, nâng cao năng lực 3 tỷ). Việc tổ chức dạy nghề qua hệ thống Trung tâm do Hội quản lý đảm bảo được yêu cầu về đào tạo như giáo trình giảng dạy, tài liệu hướng dẫn, mô hình thực hành, thời gian học lý thuyết, thực hành. Sau khoá học gần 100% học viên được cấp chứng chỉ nghề, hơn 80% có việc làm ổn định tại các cơ sở sản xuất dành riêng cho người mù hoặc tự tổ chức cơ sở dịch vụ của cá nhân.

Song song với việc đào tào, các trung tâm dạy nghề cũng đã đầu tư nhiều tỷ đồng để nâng cấp phòng học, khu sinh hoạt nội trú, mua sắm trang thiết bị giảng dạy, sản xuất giáo trình và nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên để từng bước nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu của xã hội.

Năm 2010 Trung ương Hội đã tổ chức hội nghị sơ kết 5 năm triển khai công tác dạy nghề (2005-2010) đánh giá những kết quả đã đạt được, những tồn tại, vướng mắc trong quá trình triển khai và đề ra phương hướng, giải pháp thực hiện chương trình dạy nghề giai đoạn (2011-2015). Đến nay hội viên trong độ tuổi lao động được đào tạo nghề là 36,9%.

4/ Công tác hỗ trợ và chăm sóc đời sống hội viên, người mù

Đi đôi với các giải pháp cho vay vốn, dạy nghề để tạo việc làm, các cấp hội đã tranh thủ nguồn tài chính về chính sách đảm bảo an sinh xã hội của Nhà nước, các nguồn viên trợ thông qua dự án, quyên góp vận động để giúp người mù giảm bớt khó khăn, có điều kiện vươn lên thay đổi cuộc sống.

Việc xây nhà Đại đoàn kết và sửa nhà: Phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và vận động sự giúp đỡ đóng góp của các tổ chức đoàn thể, các nhà từ thiện, dòng họ gia đình … đã xây dựng được 1.027 nhà, sửa chữa 416 nhà trị giá 25,942 tỷ đồng (riêng nguồn hỗ trợ trực tiếp của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là 740 triệu đồng, trong tổng số một tỷ đồng quà tặng của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, đã trích 440 triệu đồng hỗ trợ xây nhà cho 44 gia đình hội viên nghèo có chỗ ở tương đối ổn định thoát được cảnh nhà tồi tàn, dột nát để an cư lạc nghiệp.

Về trợ cấp xã hội, trợ cấp khó khăn: Đây cũng là nguồn kinh phí đảm bảo thu nhập ổn định góp phần nâng cao mức sống của người mù nghèo, đa số các đối tượng trong diện đều được hưởng trợ cấp xã hội theo Nghị định số 13/2010/NĐ-CP, ngày 27/2/2010 của Chính phủ. Một số địa phương đã có chính sách hỗ trợ cho 100% người mù được hưởng trợ cấp thường xuyên với mức cao hơn mức quy định chung. Ngoài ra người mù còn được cấp thẻ Bảo hiểm y tế, miễn giảm các loại thuế và các khoản đóng góp của địa phương hoặc con người mù đi học cũng được nhà trường tạo điều kiện miễn giảm các khoản đóng góp, nhờ đó việc thất học của con người mù đã được hạn chế tối đa.

Cùng với nguồn trợ giúp của ngân sách Nhà nước, các cấp Hội đã tranh thủ các nguồn tiền, vật chất từ thiện hoặc trích từ lãi suất của nguồn vốn tự có để trợ giúp cho người mù nhân dịp lễ tết hoặc khi gặp khó khăn do thiên tai lũ lụt, mất mùa, khi đau ốm cho hàng trăm nghìn lượt với nhiều phần quà, sổ tiết kiệm và tiền mặt, trị giá hơn 10 tỷ đồng mỗi năm, đã góp phần giúp người mù cải thiện cuộc sống. Công tác này đã được ghi nhận đánh giá cao qua hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện cuộc vận động xoá đói giảm nghèo (1999-2009)

Nguồn: Hội người mù Việt Nam