người mù định dạng văn bản trong Word

Bạn có thể thiết lập định dạng trước hoặc sau khi đánh máy đoạn văn bản cần định dạng. Nếu thiết lập trước thì sau khi kết thúc đoạn văn bản đó cần phải tắt chế độ định dạng. Nếu thiết lập sau thì cần phải chọn đoạn văn bản trước khi định dạng.

1. Thiết lập định dạng font chữ
   1. Cách chọn font chữ
   2. Nhấn phím Alt để vào thanh Menu, dùng mũi tên trái, phải di chuyển đến Menu Format rồi dùng mũi tên lên, xuống hoặc nhấn Enter để mở. (Bạn có thể thay các thao tác này bằng cách nhấn phím tắt Alt +O).
   3. Tùy chọn đầu tiên là Font, nhấn Enter tại đây để mở hộp thoại này.
   4. (Tất cả các thao tác trên có thể thay bằng tổ hợp phím Ctrl+D).
   5. Mục đầu tiên trong hộp thoại Font cho phép bạn chọn tên Font. Ở đây, bạn gõ tên font hoặc dùng mũi tên lên xuống để chọn.

Đối với người khiếm thị sử dụng JAWS, nên chọn font Times New Roman tương ứng với bộ mã Unicode. 

Bạn có thể nhấn chữ cái đầu tiên của tên Font rồi dùng mũi tên xuống để tìm font mình muốn chọn. Ví dụ, để chọn Times New Roman, bạn gõ chữ T rồi dùng mũi tên xuống cho đến khi nghe JAWS đọc Times New Roman.

• Chọn xong, nhấn Enter hoặc Tab đến OK và nhấn Space Bar hoặc Enter.

• B) Chọn kiểu chữ
• Vào hộp thoại Font.
• Nhấn Tab một lần đến mục Font Style, dùng mũi tên lên, xuống chọn một trong các kiểu sau:

+ Regular: kiểu chữ bình thường

+ Italic: Kiểu chữ nghiêng

            + Bold: Kiểu chữ đậm

            + Bold Italic: kiểu chữ nghiêng đậm.     

            Chọn xong, nhấn Enter hoặc Tab đến OK rồi nhấn Space Bar hoặc Enter.

            Bạn có thể sử dụng các phím tắt sau để chọn kiểu chữ:

• Ctrl +b: bật, tắt chế độ chữ đậm
• Ctrl +I: bật, tắt chế độ chữ nghiêng
• Ctrl +u: bật, tắt chế độ chữ gạch chân

1. Chọn cỡ chữ
   • Vào hộp thoại Font.
   • Nhấn Tab đến Size, gõ số hoặc dùng mũi tên lên xuống chọn cỡ chữ rồi nhấn Enter hay Tab đến OK và nhấn Space Bar hoặc Enter.

Bạn có thể dùng tổ hợp phím Ctrl +Shift +P để đi trực tiếp đến mục Font size, gõ số hoặc dùng mũi tên lên xuống để chọn cỡ chữ. Chọn xong, nhấn Enter hoặc Tab đến OK và nhấn Enter hay Space Bar.

      Ngoài ra, bạn cũng có thể dùng các phím tắt sau để tăng hoặc giảm cỡ chữ:

• Ctrl +Shift +dấu chấm: tăng cỡ chữ
• Ctrl +Shift +dấu phẩy: giảm cỡ chữ

Chú ý: Để JAWS đọc chính xác các thông số của Font, trước hết, bạn đưa JAWS về chế độ mặc định với bộ đọc Eloquence bằng cách nhấn Ctrl +Ins +S, gõ chữ E hoặc dùng mũi tên lên xuống chọn Eloquence và nhấn Enter. Sau đó, bạn sử dụng các phím tắt dưới đây:

• Ins  +F: nghe JAWS đọc các thông số của font chữ.
• Ins +F (2 lần): hiển thị cửa sổ ảo với các thông số của font chữ trên màn hình và bạn có thể dùng các phím di chuyển để đọc. Đọc xong, nhấn Esc để thoát khỏi cửa sổ ảo này.  

- Muốn JAWS

1. Thiết lập font chữ mặc định
   • Sau khi chọn các thông số trong hộp thoại Font, nhấn Alt + D hay nhấn Tab đến Default button rồi nhấn Space Bar hoặc Enter.
   • Chương trình sẽ xuất hiện câu hỏi bạn có muốn mặc định Font chữ theo các thông số trên không? Nhấn Space Bar hoặc Enter kích hoạt vào nút Yes để xác nhận. Nếu không muốn, bạn nhấn mũi tên phải hay Tab đến nút No và kích hoạt bằng Space Bar hoặc Enter. Con trỏ sẽ trở lại hộp thoại Font.

Chú ý: Từ các kiểu định dạng khác, muốn trở về font chữ mặc định, nhấn Ctrl +Space Bar.  

e) Chuyển đổi bảng mã của văn bản:

            Ở Việt Nam thường dùng 3 loại bảng mã tương ứng với các font sau:

            - Unicode: font Times New Roman

- TCVN3 (ABC): font VnTime

- Vni: font Vni

Người khiếm thị nên sử dụng bảng mã Unicode để JAWS đọc tốt nhất. Tuy nhiên, trong những trường hợp cần thiết, ta có thể dùng UniKey để chuyển đổi một văn bản từ bảng mã này sang bảng mã khác theo các bước sau:

• Mở và copy phần văn bản cần chuyển đổi bảng mã.
• Nhấn Ctrl +Shift +F6 để mở hộp thoại chuyển mã của UniKey.
• Tại mục Character set source (Bảng mã nguồn), dùng mũi tên lên xuống để lựa chọn đúng bảng mã của văn bản hiện tại.
•        Nhấn Tab đến mục Character set destination (bảng mã đích), dùng mũi tên lên xuống chọn đúng bảng mã mình muốn.
• Nhấn Tab đến Convert button rồi nhấn Space Bar hoặc Enter.
• Chương trình sẽ đưa ra thông báo là việc chuyển mã đã thành công và xuất hiện nút OK. Bạn kích hoạt bằng Space Bar hoặc Enter để xác nhận.
• Nhấn Esc hoặc Tab đến Close rồi nhấn Enter hay Space Bar  để thoát khỏi hộp thoại. Con trỏ sẽ trở lại cửa sổ của văn bản ban đầu.
• Tạo một tài liệu mới.
• Thiết lập font chữ tương ứng với bảng mã đích vừa chuyển đổi.
• Dán văn bản mà máy đã chuyển đổi vào tài liệu mới.

Ví dụ:   

            Để chuyển một văn bản từ bảng mã TCVN3(ABC) sang bảng mã Unicode, bạn làm như sau:

• Mở và copy văn bản đó.
• Nhấn Ctrl +Shift +F6 để mở hộp thoại chuyển mã của UniKey.
• Tại mục Character set source, dùng mũi tên lên xuống chọn TCVN3 (ABC).
• Nhấn Tab đến mục Character set destination, dùng mũi tên lên xuống chọn Unicode.
• Nhấn Tab đến Convert button và nhấn Space Bar hoặc  Enter.
• Nhấn Space Bar hoặc Enter kích hoạt vào nút OK. 
• Nhấn Esc hay Tab đến Close rồi nhấn Enter hoặc Space Bar  để thoát khỏi hộp thoại.
• Tạo tài liệu mới.
• Nếu chưa có font Times New Roman thì bạn vào hộp thoại font để chọn font chữ này.
• Dán văn bản vào tài liệu mới.

Chú ý: Tùy theo các bản Script tiếng Việt của JAWS, các phím tắt để đọc các bảng mã như sau:

• Bản Script 1:

+ Alt +Shift +`: đọc bảng mã TCVN3 (ABC)

+ Ctrl +Shift +  `: đọc bảng mã Vni

            Bản Script 2: Nhấn Ins +` để chuyển đổi qua lại giữa các giọng đọc bảng mã tiếng Việt Unicode, TCVN3 (ABC), Vni và tiếng Anh.

Nguồn: Trung tâm Đào tạo và Phục hồi chức năng cho người mù- Hội người mù Việt nam