Sự tham gia, phối hợp của cộng đồng và chính quyền địa phương trong giáo dục trẻ khuyết tậ

  1/ Hội đồng giáo dục và Ban điều hành giáo dục trẻ khuyết tật cấp xã

Hội đồng giáo dục cấp xã là cơ quan tham mưu cao nhất của chính quyền địa phương về giáo dục thuộc địa bàn của xã. Việc tổ chức mọi hoạt động giáo dục tại địa phương cần được Hội đồng giáo dục cấp xã trong đó bao gồm giáo dục trẻ khuyết tật, nắm được và thông qua. Hiệu trưởng trường tiểu học thông thường đại diện cho nhà trường là thành viên của Hội đồng giáo dục xã. Do đó, Hiệu trưởng nhà trường cần chủ động tham mưu cho Hội đồng giáo dục xã để đưa nội dung giáo dục trẻ khuyết tật vào trong các cuộc họp của Hội đồng và thở thành một trong các nội dung chỉ đạo hoạt động giáo dục chung của toàn xã.

Ban điêu fhành giáo dục trẻ khuyết tật của xã là bộ phận chịu trách nhiệm trước UBND và HĐND xã về công tác giáo dục trẻ khuyết tật trên địa b àn xã. Tùy theo từng địa phương, thành phần của Ban điều hành có khác nhau song thường bao gồm các thành viên sau:

- Trưởng ban: Phó chủ tịch UBND xã (thường phụ trách văn xã)

- Phó trưởng ban: 02 thành viên là Hiệu trưởng trường tiểu học và Trạm trưởng trạm y tế của xã.

- Các thành viên: Chủ tịch Hội nông dân xã, Bí thư xã Đoàn; Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã; Cán bộ chuyên trách dân số; Hiệu trưởng trường mẫu giáo; Các thành viên khác,...

Sau khi được thành lập trên cơ sở chỉ đạo của Ban điều hành giáo dục trẻ khuyết tật của huyện, Ban điều hành cấp xã tiến hành một số công việc cụ thể sau:

a) Lập kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện các hoạt động của Ban điều hành giáo dục trẻ khuyết tật, bao gồm:

- Chỉ đạo việc thành lập các nhóm hỗ trợ cộng đồng các thôn, xóm và xác định nhiệm vụ của từng thành viên trong nhóm.

- Lập kế hoạch phối hợp các lực lượng tiến hành các hoạt động giáo dục trẻ khuyết tật: Nhà trường, nhóm hỗ trợ cộng đồng, y tế, phụ nữ, nông dân,...

- Chỉ đạo các trường tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ khuyết tật trong nhà trường. Tổ chức hoạt động vui chơi, văn nghệ nhân các ngày lễ tết để tạo cơ hội cho trẻ khuyết tật tham gia cùng quyên góp quỹ cho hoạt động giáo dục trẻ khuyết tật.

- Hàng tuần đều có những thông tin tuyên truyền trên đài truyền thanh xã về giáo dục hoà nhập trẻ khuyết tật nâng cao nhận thức cho cộng đồng.

Sắp xếp thời gian cùng các nhóm cộng đồng đến thăm và động viên trẻ và gia đình trẻ.

b) Ban điều hành họp giao ban định kì hàng quý hoặc hàng tháng vào một ngày nhất định với các thành viên và nhóm hỗ trợ cộng động.

Các nội dung bao gồm:

- Đánh giá rút kinh nghiệm các hoạt động trong quý trước hoặc tháng trước: Kết quả đạt được, hoạt động đã thực hiện, những tồn tại, hoạt động chưa được thực hiện, nguyên nhân và cách khắc phục.

- Đánh giá các hoạt động của các thành viên Ban điều hành, nhóm hỗ trợ cộng động và độ ngũ tình nguyện viên...

- Xây dựng kế hoạch, nguồn nhân lực và kinh phí hoạt động tiếp theo.

2/  Nhóm hỗ trợ cộng đồng trẻ khuyết tật

a/  Tầm quan trọng của cộng đồng đối với trẻ khuyết tật

Thực hiện mục tiêu giáo dục trẻ khuyết tật không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục. Nó đòi hỏi có sự phối hợp của gia đình và sự tham gia của cộng đồng cũng như những người tình nguyện và sự hỗ trợ của mọi người dân.

Thái độ tích cực của cha mẹ sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo dục ở nhà trường và ngoài xã hội, vai trò của gia đình trẻ khuyết tật được tăng cường khi họ được cung cấp đầy đủ thông tin và được tham gia các hoạt động giáo dục con họ được cung cấp đầy đủ thông tin và được tham gia các hoạt động giáo dục con họ ở nhà trường cũng như tại gia đình, cộng đồng.

Sự tham gia của cộng đồng bổ sung cho các hoạt động trong nhà trường: Hỗ trợ bài tập ở nhà, luyện tập phục hồi chức năng và bù đắp cho sự thiếu hỗ trợ trẻ từ phía gia đình; cần nhấn mạnh vai trò bạn bè, những người xung quanh, hội người cao tuổi và các tình nguyện viên.

Vai trò các tổ chức, cá nhân tình nguyện:

- Giúp cha mẹ trẻ biết cách chăm sóc, giáo dục, phục hồi chức năng cho trẻ khuyết tật;

- Giúp đỡ trẻ khuyết tật về phục hồi chức năng;

- Hỗ trợ về tinh thần và vật chất cho trẻ khuyết tật và gia đình;

- Nâng cao ý thức, trách nhiệm của cộng đồng về vấn đề chăm sóc, giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật;

- Đề xuất những nhu cầu của gia đình trẻ khuyết tật với các cơ quan chức năng để có những chính sách ưu đãi, hỗ trợ cho người khuyết tật.

b/  Xây dựng nhóm hỗ trợ cộng đồng

Nhóm hỗ trợ cọng đồng là những thành viên trong cộng đồng dân cư ở thông hoặc xã tự nguyện góp công sức, vật chất và tinh thần, hợp tác với nhau thành một nhóm để hỗ trợ giúp đỡ một hoặc nhiều trẻ khuyết tật vượt khó khăn để hòa nhập xã hội.

Thành phần nhóm hỗ trợ cộng đồng: Tuỳ theo tình hình thực tế của địa phương mà thành phần của Nhóm hỗ trợ cộng đồng có khác nhau, thông thường có đại diện: Giáo dục, Y tế, Phụ nữ, Dân số, Nông dân, Trưởng thôn, Đoàn thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội chữ thập đỏ, gia đình trẻ khuyết tật, tình  nguyện viên...

Để có thể hình thành được nhóm hỗ trợ cộng đồng, nhà trường cần tham mưu, tư vấn để chính quyền (cấp xã) ra quyết định trên cơ sở đó là một tập hợp sức mạnh của các tổ chức của địa phương vào hội đồng giáo dục cấp xã, từng bước tạo cơ chế chính sách thể hiện sự hỗ trợ của cộng đồng đối với trẻ khuyết tật, gia đình trẻ và nhà trường và đó cũng chính là một những công tác xã hội trong thôn xã.

Một số yêu cầu khi xây dựng Nhóm hỗ trợ cộng đồng:

- Lựa chọn các thành viên trên cơ sở tình nguyện hỗ trợ cho gia đình và trẻ khuyết tật tại địa phương.

- Các thành viên cam kết, cộng đồng trách nhiệm vì sự phát triển của cộng đồng, của gia đình và trẻ khuyết tật.

- Thành viên của nhóm hỗ trợ cộng đồng cần có y tín cao đối với gia đình trẻ khuyết tật, đối với các tổ chức đoàn thể tại cộng đồng cũng như đối với người dân tại cộng đồng đó.

- Đảm bảo có các thành phần khác nhau của cộng đồng trong Nhóm hỗ trợ cộng đồng.

c/   Những công việc cụ thể của nhóm hỗ trợ cộng đồng

Nâng cao nhận thức và sự tham gia của cha mẹ trẻ về khả năng phát triển của trẻ khuyết tật, sự đồng cảm chia xẻ từ phía cộng đồng để từ đó tin tưởng vào sự phát triển của trẻ, quan tâm giáo dục nhiều hơn đến trẻ khuyết tật.

Tư vấn chuyển giao những kiến thức và kĩ năng cần thiết cho các thành viên gia đình trẻ khuyết tật để họ có đủ khả năng hướng dẫn con cái học trong sinh hoạt, học tập và tham gia các hoạt động trong cộng đồng, địa bàn dân cư.

Tìm nguồn lực hỗ trợ: vận động chính quyền, các đoàn thể, tổ chức quần chúng, cá nhân giúp đỡ trẻ và gia đình trẻ thông qua công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức để huy động các lực lượng này tham gia.

3/  Quản lí chỉ đạo hỗ trợ hoạt động của Nhóm hỗ trợ cộng đồng

Nhóm hỗ trợ cộng đồng là "cánh tay dài" của Ban điều hành giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật cấp xã. Một số vấn đề trong quản lí chỉ đạo Nhóm hỗ trợ cộng đồng gồm:

- Ban điều hành cấp xã có thể tổ chức các cuộc họp theo định kì 3 tháng/lần về thực hiện giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật tại địa phương với sự tham gia của đại diện Nhóm hỗ trợ cộng đồng, nhà trường, Y tế, các ban ngành khác có liên quan.

- Cán bộ chính quyền, nhà trường cần cử cán bộ, giáo viên tham giao vào tất cả các bước hỗ trợ một trẻ khuyết tật tại cộng đồng để có sự phối hợp thống nhất, nhịp nhàng và đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục.

- Nhà trường tiểu học cần đóng vai trò là trung tâm của giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật tại địa phương mình, làm nòng cốt tư vấn, tham mưu cho Hội đồng giáo dục cấp xa, Ban điều hành giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật xã, đồng thời là trung tâm thu hút sự tham gia phối hợp của các lực lượng cộng đồng.

Các cán bộ quản lí phải khuyến khích sự tham gia vào tất cả các bước hỗ trợ một trẻ khuyết tật tại cộng đồng để có được sự phối hợp thống nhất, nhịp nhàng và đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục.

- Nhà trường tiểu học cần đóng vai trò là trung tâm của giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật tại địa phương mình, làm nòng cốt tư vấn, tham mưu cho Hội đồng giáo dục cấp xã, Ban điều hành giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật xã, đồng thời là trung tâm thu hút sự tham gia phối hợp của các lực lượng cộng đồng.

Các cán bộ quản lí khuyến khích sự tham gia của cộng đồng. Bất cứ sự thay đổi nào về thành viên của Nhóm cần được nhận biết, điều chỉnh và bổ sung kịp thời để đảm bảo duy trì mọi hoạt động thường xuyên của Nhóm.