Người mù sử dụng máy tính

Chương này giới thiệu sơ bộ các thành phần của máy vi tính. Tổ chức bàn phím – công cụ chủ yếu được người khiếm thị sử dụng để tương tác với máy tính. Ngoài ra cuốn sách hướng dẫn sử dụng phần mềm đọc màn hình Jaws.

Mục tiêu của chương này giới thiệu:

• Các thành phần cơ bản của máy tính.
• Mô tả, sử dụng bàn phím.
• Hướng dẫn cài đặt và sử dụng phần mềm đọc màn hình Jaws.

1.1 Các thành phần cơ bản của máy tính

Máy vi tính là một hệ thống gồm nhiều bộ phận làm việc cùng nhau, có thể chia thành hai nhóm: Phần cứng và phần mềm. Phần cứng là những thiết bị vật lý mà bạn có thể nhìn thấy và hiện hữu. Phần mềm là các chương trình có nhiệm vụ điều khiển hệ thống phần cứng để thực thi những điều người sử dụng mong muốn. Trong khuôn khổ của cuốn sách này, chúng tôi sẽ giới thiệu tóm tắt một số bộ phận cấu thành nên máy vi tính.

a)  Khu vực trung tâm

Khu vực trung tâm (System unit) là phần cốt lõi của một hệ thống máy tính, thường đó là một hộp hình chữ nhật được đặt trên hoặc bên dưới bàn của bạn. Bên trong hộp này có rất nhiều linh kiện điện tử xử lý thông tin. Quan trọng nhất của các thành phần này là bộ vi xử lý (CPU), có tác dụng như "bộ não" của máy tính của bạn. Thành phần khác là bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên (RAM), tạm thời lưu trữ thông tin mà CPU sử dụng trong khi máy tính được bật lên. Các thông tin được lưu trữ trong RAM sẽ bị xóa khi máy tính đã tắt. Các thành phần khác của máy tính được kết nối với System unit thông qua hệ thống dây cáp. Các dây cáp cắm vào cổng cụ thể, thường ở mặt sau của System Unit.

b) Bộ nhớ ngoài

• Ổ đĩa cứng: Đĩa cứng thường là một bộ đĩa gồm nhiều đĩa xếp thành chồng, đồng trục. Các đĩa này được phủ lớp từ tính để ghi thông tin. Vì ổ đĩa cứng có thể nắm giữ một lượng lớn thông tin, nên thường  là phương tiện lưu trữ chính trong máy tính. Ổ cứng nắm giữ gần tất cả các chương trình và các tệp tin. Các ổ đĩa cứng thường được đặt bên trong System unit.
• Ổ đĩa CD/DVD:Ổ đĩa CD sử dụng tia laser để đọc dữ liệu từ đĩa CD. Nhiều ổ đĩa CD có chức năng ghi dữ liệu trên đĩa CD. Nếu bạn có một ổ đĩa ghi, bạn có thể lưu trữ các bản sao của tệp tin của bạn trên đĩa CD trống. Bạn cũng có thể sử dụng một ổ đĩa CD để nghe đĩa CD âm nhạc trên máy tính của bạn. Ổ đĩa DVD ngoài chức năng của ổ CD còn có thể đọc được các đĩa DVD. Nếu bạn có một ổ đĩa DVD, bạn có thể xem phim trên máy tính của bạn. Nhiều ổ đĩa DVD có thể ghi dữ liệu vào đĩa DVD trắng.

c) Chuột

Chuột là một thiết bị nhỏ được sử dụng để trỏ đến và chọn các mục trên màn hình máy tính của bạn. Thông thường chuột được thiết kế trông giống như một con chuột thực tế. Nó nhỏ, hình chữ nhật và kết nối với System unit bằng một sợi dây dài tương tự như một cái đuôi. Ngày nay, môt số chuột có thể được thiết kế không dây.

Chuột thường có hai nút: Một nút chính (thường là nút bên trái) và một nút phụ. Nhiều chuột có một bánh xe giữa hai nút bấm, cho phép bạn  cuộn màn hình dễ dàng.

d) Bàn phím

Bàn phím được sử dụng chủ yếu để nhập văn bản vào máy tính. Giống như bàn phím trên máy đánh chữ, nó có các phím chữ và số. Thêm vào đó, bàn phím được thiết kế thêm các phím đặc biệt:

• Các phím chức năng: được tìm thấy trên hàng đầu, thực hiện các chức năng khác nhau tùy thuộc vào nơi chúng được sử dụng.
• Bàn phím số: nằm ​​ở phía bên phải của hầu hết các bàn phím, cho phép bạn nhập số  một cách nhanh chóng.
• Các phím điều hướng: cho phép bạn di chuyển vị trí con trỏ của bạn trong một tài liệu hoặc trang web.

e) Màn hình

Màn hình dùng để hiển thị thông tin trực quan nhờ sử dụng văn bản và đồ họa. Có hai loại màn hình cơ bản: màn hình CRT (cathode ray tube) và màn hình LCD (liquid crystal display). Cả hai loại đều cho hình ảnh sắc nét, nhưng màn hình LCD có lợi thế là mỏng hơn và nhẹ hơn.

f) Máy in

Máy in dùng để chuyển dữ liệu từ máy tính lên giấy. Hiện nay có hai loại máy in chính là máy in phun và máy in laser. Máy in phun là loại máy in phổ biến nhất cho gia đình. Nó có thể in màu đen, trắng hoặc in đầy đủ màu sắc và có thể in hình ảnh chất lượng cao khi được sử dụng với giấy đặc biệt. Máy in laser nhanh hơn và phù hợp với việc in số lượng lớn.

g) Loa

Loa được sử dụng để phát ra âm thanh. Loa cho phép bạn nghe nhạc và nghe hiệu ứng âm thanh từ máy tính của bạn. Giờ đây, một số máy tính đã tích hợp sẵn loa.

h) Modem

Modem là thiết bị để kết nốimáy tính của bạn với Internet. Nógửi và nhận cácthông tin máy tính trên đường dây điện thoại hay cáp tốc độ cao. Modem đôi khi thường được tích hợp sẵn trong máy tính.