Sơ cứu khi trẻ sốt cao

(Hoàng Kim) - Trẻ có thể bị sốt khi mắc bệnh trong rất nhiều trường hợp. Việc hạ sốt cho trẻ, về nguyên tắc, không ảnh hưởng đến căn nguyên của bệnh tật, song có thể cải thiện một cách đáng kể tình hình của trẻ.

Nhiệt độ cơ thể trẻ dưới 38^oC được gọi là sốt nhẹ. Về căn bản, bị sốt nhẹ trẻ sẽ không cảm thấy khó chịu lắm, có thể vẫn chơi đùa bình thường. Khi nhiệt độ cơ thể trẻ tăng đến 38,1^oC– 39^oC, có thể nói là bị sốt, còn trên 39,1^oC thì gọi là sốt cao. Ở trẻ nhỏ sốt trên 38^oC có thể kèm theo hiện tượng co giật.

            Trong trường hợp này phải làm gì cho trẻ trong thời gian chờ bác sĩ đến?

            - Phải đặt trẻ bị ốm lên giường và tạo không gian yên tĩnh, thoáng khí nơi trẻ nằm;

            - Phải cho trẻ bị sốt cao uống nước trà ngọt dùng cho trẻ em, nước quả ép, nước khoáng (không có ga);

            - Trong trường hợp bị lạnh cần phải ủ ấm cho trẻ (sưởi ấm chân cho trẻ ấm bằng túi chờm nóng, ủ ấm cho trẻ bằng chăn, v.v…);

            - Trong trường hợp nhiệt độ cơ thể trẻ trên 38^oC, có thể cởi quần áo và dùng khăn ướt lau toàn bộ cơ thể (nhiệt độ nước dùng để lau cho trẻ từ 30 – 33^oC).

            Đối với trẻ trên 3 tháng tuổi, nếu không có vấn đề gì nghiêm trọng về sức khỏe trước khi bị bệnh, cố gắng chỉ dùng thuốc hạ sốt (paracetamol, ibuprofen…) cho trẻ khi bị sốt trên 38^oC. Trong trường hợp sốt nhẹ, dưới 38^oC, chỉ cho trẻ dùng thuốc hạ sốt khi có chỉ định của bác sĩ. Về nguyên tắc, thuốc hạ sốt được chỉ định cho trẻ: 1) 2 – 3 tháng tuổi: 2) trước đó đã bị sốt co giật: 3) bị mắc bệnh mãn tính: 4) bị sốt kèm theo đau cơ và đau đầu.

            Các loại thuốc hạ sốt thường không được chỉ định khi trẻ đang dùng thuốc kháng sinh. Chính biểu hiện không hạ sốt ở trẻ là dấu hiệu cho thấy thuốc kháng sinh dùng cho trẻ không có hiệu quả và là cơ sở để bác sĩ chỉ định thay thuốc kháng sinh.

            Ngày này, bác sĩ ít khi chỉ định những loại thuốc đã quen thuộc với các bậc cha mẹ trước kia. Các nghiên cứu lâm sàng chuyên sâu cho thấy aspirin có thể gây tổn hại nặng nề cho gan và não. Do tính độc hại của bu-tadion và pyramidon nên những loại thuốc có chứa chất này rất hạn chế chỉ định cho trẻ. Sau cùng, thuốc analgin thường gặp trong các tủ thuốc gia đình xưa kia vô cùng nguy hiểm khi sử dụng cho trẻ, vì loại thuốc này thường gây tổn hại cho hệ thống cơ quan tạo máu và làm nhiệt độ cơ thể hạ quá mức cần thiết, bởi vậy trong những năm gần đây thường khuyến cáo không được chỉ định cho trẻ.

            Khi trẻ bị sốt, một số dấu hiệu nguy hiểm đòi hỏi phải gọi ngay bác sĩ cấp cứu:

            - Nhiệt độ cơ thể trẻ tăng trên 40^oC;

            - Da trẻ trở nên nhợt nhạt và loang lổ;

            - Cảm giác lạnh ở đầu các chi;

            Đó là những dấu hiệu sốt cao ác tính.

            Trong thời gian chờ bác sĩ đến, cần phải cho trẻ uống một liều thuốc hạ sốt (loại thuốc thế hệ mới hiện này), tốt nhất là dùng loại thuốc nước hoặc siro. Để truyền nhiệt cho cơ thể trẻ cần phải chà xát da đến khi đỏ ứng.

Nguồn: hoàng Kim