Những quy luật tâm lý ở trẻ (P 3) : Hiệu ứng Deci

          (Hoàng Kim) - Nhà tâm lý học Deci đã kể một câu chuyện thế này:

            Có một đám trẻ nô đùa, hò hét trước nhà một ông già suốt mấy ngày. Ông già không thể chịu được bèn nghĩ ra cách: Ông cho mỗi đứa mười đồng bạc và nói với lũ trẻ rằng: Nhờ chúng mà ông trở nên náo nhiệt, ông cũng vì thế mà trẻ ra nhiều, chút tiền đó là để cảm ơn. Lũ trẻ rất vui sướng, ngày hôm sau lại đến. Ông già lại mang cho mỗi đứa năm đồng, năm đồng cũng làm lũ trẻ rất vui vẻ và tiếp tục đến ngày thứ ba. Nhưng lần này, chúng chỉ được có hai đồng nên vô cùng tức giận “Một ngày chỉ được có hai đồng, không biết chúng ta khổ thế nào hay sao?”. Và chúng thề với ông già không bao giờ đến nữa.

            Trong câu chuyện này, ông lão đã sử dụng một phương pháp rất đơn giản, biến động cơ bên trong của lũ trẻ “Chơi vì vui” thành động cơ bên ngoài “Chơi vì nhận được tiền”; Ông già thao túng nhân tố bên ngoài này từ đó mà thao túng luôn hành vi của lũ trẻ.

            Trong cuộc sống, nếu cha mẹ thường xuyên nói với lũ trẻ: “Nếu lần này con thi được mười điểm, mẹ sẽ cho con mười đồng”, “Nếu con trở thành một trong năm người đứng đầu lớp mẹ sẽ thưởng cho con một món đồ chơi mới”…Có thể các bậc cha mẹ không nghĩ được rằng chính cơ chế ban thưởng này sẽ làm cho hứng thú học tập của trẻ dần giảm xuống.

            Trong học tập. cha mẹ nên dẫn dắt con xây dựng một mục đích tăng cường hứng thú và lòng ham học, hứng động cơ của trẻ vào việc học, giúp trẻ tạo niềm vui trong học tập. Phần thưởng của cha mẹ có thể là một số thứ giúp ích cho việc học như sách vở, dụng cụ học tập…những món quà không liên quan đến việc học tốt nhất không nên hứa tặng.

Nguồn: Hoàng Kim