Người mù sử dụng màn hình nền Desktop

1. Giới thiệu màn hình nền Desktop:

Bạn có thể hiểu Desktop như là một bàn làm việc. Trên đó, nó được chia ra nhiều phần với công dụng khác nhau. Cửa sổ Desktop xuất hiện sau khi Windows được khởi động và tắt khi bạn thoát khỏi Windows.

Trong quá trình làm việc, từ một cửa sổ bất kì, muốn trở về màn hình nền Desktop, Bạn nhấn Windows +M hoặc Windows +D, lúc này con trỏ đứng tại phần List View của Desktop và các cửa sổ ứng dụng sẽ tự động thu nhỏ lại.

1. Các thành phần của màn hình nền Desktop:

Màn hình Desktop chia ra làm 5 thành phần như sau:

a. Nút khởi động (Start button)

Nút khởi động (Start button) nằm ở góc dưới cùng phía bên trái màn hình nền Desktop.  Muốn di chuyển đến  nút này,sau khi về màn hình nền Desktop, bạn nhấn Tab hoặc Shift +Tab cho đến khi nghe JAWS đọc “Start button”.

Khi kích hoạt nút này bằng Enter hoặc Space bar, menu Start sẽ xuất hiện. Đây là nơi chứa các Shortcut giúp bạn mở các chương trình và tiện ích của máy tính. (Bạn sẽ được học về chức năng và cách di chuyển trên Start menu ở bài sau)

Để thoát khỏi Start Menu, bạn nhấn Alt hoặc Esc. Con trỏ sẽ trở lại Start button.

b. Thanh công cụ (Tool bar)

Thanh công cụ nằm ở phía dưới màn hình nền Desktop, ngay bên phải  nút start Muốn di chuyển đến thanh công cụ bạn trở về màn hình nền desktop, rồi nhấn tab hoặc Shift +Tab cho đến khi nghe JAWS đọc  “tool bar”.

Đây là nơi chứa biểu tượng của một số chương trình giúp người dùng kích hoạt nhanh các chương trình đó.

Để mở một chương trình trên Tool bar, bạn dùng mũi tên di chuyển đến chương trình đó và nhấn Enter hoặc Space Bar. Tuy nhiên, JAWS không hỗ trợ tốt việc đọc trên thanh Tool Bar nên bạn có thể sử dụng các cách khác để mở chương trình.

c. Thanh tác vụ (Task bar)

Thanh tác vụ (Task bar) nằm ở bên dưới màn hình, ngay bên phải thanh Toolbar. Như bạn đã biết, hệ điều hành Windows cho phép bạn có thể mở nhiều cửa sổ chương trình trong một thời điểm. Thanh tác vụ chính là nơi hiển thị toàn bộ các chương trình đang mở. Để đi đến thanh tác vụ, trên màn hình nền Desktop, bạn nhấn Tab hoặc Shift +Tab. Ngoài ra, từ một cửa sổ bất kì, nhấn Windows +Tab, con trỏ sẽ trở về thanh tác vụ. Bạn dùng các phím mũi tên để duyệt duyệt các chương trình đó. Để đưa focus về một cửa sổ chương trình từ thanh tác vụ, bạn chọn tên chương trình và nhấn Enter.

      Ngoài ra, để hiển thị danh sách các chương trình đang mở, bạn có thể sử dụng phím tắt của JAWS là Insert +F10. Hộp thoại Windows List mở ra, tại đây, bạn dùng mũi tên lên, xuống để duyệt các chương trình và nhấn Enter tại chương trình muốn kích hoạt. Để thoát khỏi Windows List, bạn nhấn Esc.

d. Khay hệ thống (System Tray)

Khay hệ thống nằm ở phía dưới góc bên phải của màn hình nền Desktop. Để di chuyển đến khay hệ thống, trên màn hình nền Desktop, nhấn Tab hoặc Shift +Tab. Tuy nhiên, với người dùng khiếm thị nên sử dụng phím tắt của JAWS là Insert +F11.

Khay hệ thống là nơi chứa đồng hồ hệ thống và một số chương trình như: diệt virus (anti-virus), chương trình gõ tiếng Việt (Việt key,UniKey, điều chỉnh âm lượng (Volume)… Lưu ý, những chương trình trên khay hệ thống sẽ không được thấy trên thanh tác vụ. Để kích hoạt một chương trình trên khay hệ thống, bạn nhấn phím Enter. Bạn cũng có thể chạy JAWS từ khay hệ thống mà không hiển thị cửa sổ của chương trình này.

e. List View

List view nằm ở phía trên các thành phần vừa đề cập. Đây là nơi hiển thị danh sách Shortcut của các chương trình. Khi nhấn Windows +M hoặc Windows +Đ thì con trỏ sẽ tự động đứng tại phần này.

      Bạn dùng các phím mũi tên để duyệt các chương trình trên List view. Bạn cũng có thể tạo thêm Shortcut cho các chương trình chưa hiển thị tại đây.

      Để mở một chương trình trên List view, bạn nhấn các phím mũi tên hoặc chữ cái đầu tiên di chuyển đến chương trình đó và nhấn Enter. 

      Ngoài ra, tại một Shortcut của chương trình trên Desktop, bạn có thể đặt các phím tắt để mở chương trình nhanh hơn (Bạn sẽ được học cách tạo Shortcut và phím tắt ở bài sau).

Nguồn: Trung tâm Đào tạo và Phục hồi chức năng cho người mù- Hội người mù Việt nam