Người mù duyệt nội dung của một trang Web

I - Duyệt nội dung của một trang Web:

1. Sử dụng các phím di chuyển thông thường:

JAWS hỗ trợ con trỏ PC ảo (virtual PC cursor) giúp bạn dễ dàng di chuyển trên trang Web giống như khi bạn di chuyển trên một văn bản của Microsoft Word. . Chẳng hạn, nhấn phím mũi tên trái, phải để di chuyển từng kí tự sang trái hoặc sang phải, Ctrl và mũi tên trái hay Ctrl và mũi tên phải để đọc từng từ, mũi tên lên, xuống để đọc từng dòng … 

2. Các lệnh dành riêng cho Internet:

a) Làm việc  với các link:

Đây là các liên kết dùng để đi đến một trang Web khác hoặc một tập tin, một vùng nào đó trong trang Web hiện tại theo chỉ định của tác giả.

 Nhấn Tab để di chuyển đến link kế tiếp.

Nhấn Shift +Tab để trở về link trước đó.

Tập hợp các link thành danh sách: nhấn Insert +F7. Sau khi đã tập hợp thành danh sách, ta có thể dùng mũi tên lên xuống hoặc nhấn chữ cái đầu tiên để đi đến một link tùy ý.

Để kích hoạt một link, nhấn Enter. Nếu không được bạn nhấn Shift +Enter (thông thường để mở những liên kết bằng Shift +Enter một cửa sổ khác sẽ mở ra.

            Còn để di chuyển tới một liên kết nào đó mà không mở liên kết đó ra bạn nhấn táp một lần đến mục Move to link Rồi nhấn enter,

Để thoát khỏi link list, nhấn Esc.

Chú ý: Khi bạn nghe Jaws đọc “Download link” thì đây là liên kết chỉ định đến một hay nhiều tập tin cho phép bạn tải xuống máy. Khi bạn kích hoạt các liên kết này, một hộp thoại sẽ xuất hiện để bạn mở hoặc lưu tập tin bạn dùng Tab để lựa chọn nút open (mở) hoặc save ( lưu). Nếu bạn kích hoạt vào save, hộp thoại lưu tập tin sẽ mở ra cho phép bạn đặt tên file, chọn kiểu file và thư mục để lưu. Lựa chọn xong bạn tiếp tục kích hoạt vào nút save khi đó, hộp thoại theo dõi trạng thái Download sẽ xuất hiện và bạn có thể nhấn tổ hợp phím Insert + t để nghe Jaws đọc số phần trăm đã được Download.

b) Làm việc với các heading:

Đây là các tiêu đề. Khi di chuyển đến một tiêu đề, bạn sẽ nghe JAWS đọc: Heading level kèm với số (tiêu đề cấp độ số…). Các tiêu đề sẽ được in đậm và có cỡ chữ giảm dần từ Heading 1 đến Heading 6.

+ Nhấn chữ H để di chuyển đến tiêu đề kế tiếp.

Nhấn Shift +H để quay lại tiêu đề trước đó.

            Nhấn Alt +Insert +Home để trở về tiêu đề đầu tiên.

            Nhấn Alt +Insert +End để đi đến tiêu đề cuối cùng.

Sử dụng các phím từ 1 đến 6 trên hàng phím số để di chuyển  đến các cấp bậc theo thứ tự đi lên, và nếu  muốn quay lại các cấp bậc trước, ta dùng thêm phím shift và nhấn số tương ứng với cấp bậc muốn quay lại.

Trong trườnghợp có nhiều tiêu đề cùng cấp, ta dùng tổ hợp phím

ALT+CTRL+INSERT+1 through 6

Để đi đến tiêu đề cùng cấp đầu tiên, và nhấn tổ hợp phím

ALT+CTRL+INSERT+SHIFT+1 through 6

Để đi tới tiêu đề đồng cấp cuối cùng.

Tập hợp các tiêu đề thành danh  sách: nhấn Insert +F6. Trong danh sách, dùng mũi tên lên xuống hoặc nhấn chữ cái đầu tiên để đi đến một tiêu đề tùy ý và  nhấn Enter để kích hoạt. Muốn thoát khỏi danh sách các tiêu đề, nhấn Esc. 

1. Làm việc với các form:

 Các Form trên trang Web thường dùng để trao đổi thông tin giữa người dùng và người quản lí WEBSITE. Trong một Form có thể có nhiều đối tượng như: edit (cho phép gõ văn bản), Combobox (là danh sách cho phép bạn dùng mũi tên lên, xuống để lựa chọn), Check box (dùng Space bar để chọn hoặc bỏ chọn), Button (là nút kích hoạt các thay đổi).

Bạn nhấn kí tự f để đi đến Form kế tiếp, nhấn Shift +F để lùi về Form trước đó.

            - Đối với Jaws 10, để thuận lợi trong việc sử dụng Form, bạn nên thiết lập thêm các bước sau:

            +Nhấn Insert +6 để mở cửa sổ JAWS Configuration Manager.

+Nhấn Ctrl +Shift +F để chọn chế độ default.jcf - JAWS Configuration Manager.

+Nhấn Alt +s để mở Menu Set Option.

+Nhấn chữ f hoặc dùng mũi tên xuống 1 lần để đi đến Forms Mode Options rồi nhấn Enter.

+Tại mục Auto Forms Mode Forms Mode Indications, bạn nhấn Space bar để not check mục này.

+Tab đến OK và nhấn Enter để đóng hộp thoại Forms Mode Options.

+Nhấn Ctrl +s để lưu lại cấu hình.

+Nhấn Alt +F4 để đóng cửa sổ default.jcf - JAWS Configuration Manager

Bật chế độ Form Bạn  nhấn Enter. JAWS sẽ đọc: Form mode on và khi đó, bạn mới có thể tương tác được với các đối tượng trong Form, chẳng hạn, điền văn bản vào vùng Eđit. Để tắt chế độ Form, bạn nhấn Enter hoặc dấu cộng ở vùng phím số. Khi đó, JAWS sẽ đọc: Form mode off.

            Chú ý: Bạn có thể nhấn chữ E hoặc Shift +e để đi đến hoặc lùi lại Form là Eđit, nhấn chữ c hoặc Shift +c để đi đến hoặc lùi lại Form là Combobox, nhấn chữ r hoặc Shift +r để đi đến hoặc lùi lại Form là Radio Button, nhấn chữ x hoặc Shift +x để đi đến hoặc lùi lại Form là Check box, Nhấn chữ b hoặc Shift +b để đi đến hoặc lùi lại Form là Button.  

            Để hiển thị danh sách của từng đối tượng của Form ta nhấn Ctrl +Insert và chữ cái tương ứng với đối tượng đó. Ví dụ: Để hiện thị danh sách cac Form là Edit bạn nhấn Ctrl +Insert +e.

d) Làm việc với các table:

Đây là các bảng biểu. Người ta dùng bảng biểu để định dạng các văn bản theo các dòng và cột. Khi gặp bảng biểu, JAWS sẽ đọc thông tin về số dòng, số cột của bảng đó.

            - Bạn nhấn kí tự  t để đi đến bảng kế tiếp.

 - Nhấn Shift +T để lùi về bảng trước đó.

            Nhấn Ctrl +Insert +Home để trở về bảng đầu tiên.

            Nhấn Ctrl +Insert +End để đi đến bảng cuối cùng.

- Nhấn Ctrl +Alt +Home để trở về đầu bảng.

- Nhấn Ctrl +Alt +End để đi đến cuối bảng.

- Khi con trỏ đứng tại dòng thông tin của bảng, bạn có thể nhấn F8 để chọn vào cột nội dung của bảng đó.

- Nhấn Ctrl +Alt +num 5 để đọc ô hiện thời.

- Nhấn Ctrl +Alt +num 4 để  đọc ô bên trái. 

            - Nhấn Ctrl +Alt +num 6 để  đọc ô bên phải. 

- Nhấn Ctrl +Alt +num 8 để  đọc ô phía trên. 

- Nhấn Ctrl +Alt +num 2 để  đọc ô phía dưới. 

để hiện thị danh sách các bảng nhấn  CTRL+INSERT+T. Trong danh sách, dùng mũi tên lên xuống hoặc nhấn chữ cái đầu tiên để đi đến một bảng tùy ý và  nhấn Enter để kích hoạt. Muốn thoát khỏi danh sách các bảng , nhấn Escape. 

e)  Làm việc với các Frame:  Đây là các khung. Bạn có thể xem khung như là một cửa sổ và mỗi khung là một tập tin HTML.

- Nhấn kí tự M để đi đến khung kế tiếp.

- Nhấn Shift +M để lùi về khung trước đó.

- Nhấn Insert +F9 để hiển thị danh sách các khung (frames list). Trong danh sách,  dùng mũi tên lên, xuống hoặc nhấn chữ cái đầu tiên để đi đến khung bạn cần tìm và nhấn Enter để kích hoạt.

f) Một số kí tự dùng để di chuyển:

            -  Nhấn chữ N để đi đến phần văn bản không phải là tên liên kết.

- Nhấn chữ S để đi đến một đối tượng tương tự.

- Nhấn chữ d để đi đến một đối tượng khác.

- Nhấn chữ V để đi đến một liên kết đã xem .

- Nhấn chữ U để đi đến một liên kết chưa xem .

            Chú ý: Nếu nhấn Shift và các kí tự nói trên sẽ có giá trị lùi lại một bước cho các đối tượng tương ứng.

            g) Các lệnh di chuyển giữa các trang Web đã mở:

-Về trang đã mở trước đó, nhấn Backspace hoặc Alt + mũi tên trái.

-Đi đến trang đã mở kế tiếp, nhấn Alt +mũi tên phải.

-Trở về trang chủ, nhấn Alt +Home.

II - Thực hành:

Như các bạn đã biết, không có những thao tác theo trình tự nhất định để duyệt các trang Web. Bạn sẽ duyệt nhiều trang Web và rút được kinh nghiệm để duyệt nhanh các trang đó.  Nhằm làm quen dần, bạn thử mở và duyệt một trang Web cụ thể theo các bước dưới đây:

-Mở trang Web: www.tienphong.vn

-Chờ trang Web tải xuống, nhấn Ctrl để JAWS ngừng đọc.

-Nhấn Ctrl +Home để trở về đầu trang.

-Chuyển sang chế độ tiếng Việt và đọc những dòng đầu tiên nếu cần để chắc chắn trang được mở ra là:

-Tiền phong online.

-Nhấn Insert +F7 để liệt kê các link.

-Nhấn chữ P để đi đến liên kết Pháp luật và nhấn Enter để kích hoạt.

-Chờ cho phần Pháp luật được tải xuống.

-Nhấn lại Insert +F7 để liệt kê danh sách các link.

-Nhấn chữ p hai lần để Đi đến liên kết Pháp luật thứ hai rồi dùng mũi tên xuống, bạn sẽ thấy các liên kết là tên các bài báo trong chủ đề Pháp luật. 

-Nhấn Enter vào liên kết mà bạn muốn đọc.

-Chờ cho nội dung này được tải xuống.

-Nhấn chữ N một lần, dùng mũi tên lên xuống kiểm tra xem đã đến phần tên bài báo và nội dung bài đó chưa. Nếu chưa thì nhấn chữ N một lần nữa rồi tiếp tục kiểm tra. (Thông thường, ở trang này, ta sẽ gặp bài khi nhấn hai lần chữ N).

-Khi đã tìm thấy, bạn có thể dùng mũi tên lên xuống để đọc từng dòng hoặc nhấn Insert +num 2 để đọc liên tục. Bạn cũng có thể chọn phần bài báo rồi copy, dán vào Microsoft Worđ và lưu lại như một văn bản bình thường.   

Chú ý: Khi dùng bộ đọc tiếng Việt và di chuyển trên trang Web, nếu bạn nghe đánh vần từ “link” thì bạn nên chuyển sang chế độ đọc tiếng Anh rồi sau đó mới chuyển lại đọc tiếng Việt., từ sẽ được đọc là “liên kết”.