(Hoàng Kim) - Không để ý đến phương án cấp dưới đề ra, có phải chăng cắt đường suy nghĩ hoặc lòng nhiệt thành của họ? Chỉ cần được tiếp nhận một lần thì họ đã tràn đầy lòng tin đối với bản thân. 

• Người dám thẳng thắn can ngăn khi phương án hoặc phán đoán của cấp trên sai lầm, người không né tránh nguy hiểm hoặc những tình huống bất ngờ, người thấy được phương hướng tiến thủ từ trong kế hoạch bí mật, người không muốn khoe khoang công việc của mình.

Tất cả những loại người này, chính là đối tượng lý tưởng để lãnh đạo sử dụng làm tư vấn.

Tác dụng của túi khôn không hạn chế

Mọi người đều biết một trong những phương pháp tốt để nảy sinh ý nghĩ mới chính là thành lập “tập đoàn túi khôn”. Trước tiên là do tập đoàn nhỏ nêu các ý nghĩ, ý tưởng, sau đó tập hợp và sửa đổi các ý nghĩ, ý tưởng này. Cách này thường sử dụng trong các hội nghị bàn kế hoạch của các đơn vị, các ngành nghề.

Bộ phận điều tra thị trường của một doanh nghiệp nào đó lại sử dụng phương pháp này, trở thành một bộ phận mà bình thường mọi người cho là không hợp lý.Nguyên nhân là nội dung công việc của bộ phận này hầu như kéo dài từ sáng tới tối, thậm chí đến tận đêm khuya, luôn rong ruổi trên đường phố. Thì ra nhiệm vụ của bộ phận này là đi nghe ngóng, thăm gò xem nơi nào có thể mở được điểm kinh doanh mới và trước khi mở cửa hàng thì đến thăm hỏi. Mục đích chủ yếu là điều tra xem loại hàng nào sau này có thể bán chạy. Kết quả là trong con mắt của người ngoài cuộc, thì công việc này chỉ là ngày ngày đi rong trên đường mà thôi.

Cách nghĩ của công chức đương thời là: “ Chỉ cần ngồi ở văn phòng, chẳng cần phải nghĩ ra điểm gì mới. Nếu có thể tiếp xúc với người tiêu dùng, đồng thời tùy theo mùa vụ mà đưa ra các loại hàng hóa khác nhau, tất sẽ nhận được sự hoan nghênh của người tiêu dùng. Nhưng công việc điều tra thị trường này mà bị ràng buộc bởi thời gian với 8 tiếng đồng hồ thì rất khó triển khai”. Nghe nói lúc đó, khi đại bộ phận viên chức nghe được kế hoạch này đều không lấy làm ngạc nhiên. Vì dù họ có thể lý giải được dụng ý của đồng nghiệp, cấp trên của họ có thể sẽ không đồng ý. Nhưng ngoài dự đoán sau khi tổng giám đốc nhận được ý tưởng này, ngay lập tức chỉ thị thiết lập bộ phận mới giao cho chính người đó phụ trách.

Điều khiến họ hân hoan là cùng với việc họ liên tục đưa ra những suy nghĩ, ý tưởng mới, sản phẩm mới của họ cũng rất chạy, rất thành công, nhiều sản phẩm được xếp vào loại tiêu thụ mạnh nhất.

Từ ví dụ này, chúng ta có thể hiểu rằng do sự rộng lượng “thoáng” của cấp trên, chịu khó nghe những suy nghĩ ý tưởng có khi chưa chín chắn, thành thục của cấp dưới, đồng ý cùng thảo luận, cuối cùng đã tạo được những thành công rực rỡ.

Thực tế, mỗi người đều có những ý tưởng, cách nhìn khác nhau, nhưng khi họ phát ngôn mà bị phủ nhận, tất nhiên họ sẽ chán nản, dần dần sẽ thấy chẳng tội gì mà suy nghĩ, từ đó trở nên bị động, tiêu cực.

Ngược lại, phương án do cấp dưới nêu ra không có gì đặc biệt, nhưng chỉ cần được cấp trên tiếp nhận một lần thì họ tất sẽ tràn đầy niềm tin với bản thân, khi thực hiện sẽ cố gắng đến cùng. Từ đó sẽ tiếp tục thúc đẩy họ có những suy nghĩ, ý tưởng mới.

Sáu điều cần tránh khi lãnh đạo lợi dụng túi khôn

“ Tập đoàn túi khôn” là một thứ vô cùng tốt, quyết sách của lãnh đạo không thể rời sự giúp đỡ của họ.

1. Quyết sách vội vã, nước đến chân mới nhảy

Một số lãnh đạo trước khi báo cáo cấp trên một quyết sách quan trọng thường trù trừ, kéo dài, không thực hiện theo trình tự khoa học. Khi cấp trên thức giục, mới vội vàng thực hiện, triệu tập vội hội nghị “túi khôn” quyết định tại chỗ phương án quyết sách đó.

1. Quyết sách đơn phương, không so sánh để lựa chọn phương án tối ưu

Một số lãnh đạo khi cần tư cấn về một dự án hạng mục quan trọng, lấy cớ để “ nhanh chóng”, “ tiện lợi”, “ tiết kiệm kinh phí” chỉ cần “nhóm túi khôn” cung cấp một phương án, sau đó chờ phê chuẩn để thực thi hành động vội vã.

1. Màu sắc cảm tính cá nhân mạnh mẽ, bài xích các ý kiến khác

Một số lãnh đạo bề ngoài tỏ ra rất tôn trọng tính độc lập của “ túi khôn” nhưng thực tế, khi tiến hành tư vấn phương án, quyết sách, lại thiếu sáng suốt, thích chọn một “túi khôn” hợp với mình, bác bỏ tất cả các “túi khôn” khác có ý kiến khác với mình.

1. Làm không đúng phận sự, hoàn toàn dựa vào phương án của “túi khôn”

Có một số lãnh đạo nhát gan, sợ việc, lười suy nghĩ, không dám quyết đoán, dựa hoàn toàn vào phương án, quyết sách của  “túi khôn”. Họ nghe theo, tuyệt đối thực hiện, nhất nhất theo phương án của “túi khôn” không có ý kiến chủ quan, và cũng không có bất kỳ ý kiến nào khác. “Túi khôn” làm không đúng phận sự đây cũng là vi phạm nguyên tắc khoa học cơ bản của người lãnh đạo.

1. Cầu toàn, kỳ vọng quá cao ở “túi khôn”

Có một số lãnh đạo coi “túi khôn” là “bác sĩ vạn năng”, “thần trí tuệ”, ý kiến hoặc đề xuất của họ là quyết sách vẹn toàn. Kỳ thực cách nhìn này rất sai lầm, phiến diện. “Túi khôn” không phải là thần, thập toàn, thập mỹ, không có lỗi.

1. Không nhận biết tốt xấu của “túi khôn”

Có một số lãnh đạo khi tư vấn phương án quyết định tuy khiêm tốn nghe “túi khôn” nhưng lại không phân biệt thật giả, không thấy ưu khuyết điểm. Họ thường thường vội vàng nghe theo, kết cục là tốn tiền hao của.

Thận trọng lựa chọn đối tượng tư vấn

Có một vị tổng giám đốc công ty đã nói: “Quyết định do bản thân tôi đưa ra có không ít sai lầm. Sở dĩ có những sai lầm ấy là vì chỉ nghe ý kiến một phía”. Đây hầu như là căn bệnh thường thấy của những người kinh doanh, của những cán bộ lãnh đạo trung cấp. Là lãnh đạo nên nghe phản ánh của cấp dưới, nhưng phải có lựa chọn, nghe lệch đi một phía, và tin theo rất dễ đưa ra các quyết định sai lầm, thậm chí hành động lựa chọn cũng sai lầm.

Trong xí nghiệp, cơ quan có đủ loại người, song khái quát lại có 3 loại sau đây:

Một loại là những nhân viên kiểu bơi lội

Loại người này thường bơi đi bơi lại giữa các loại lãnh đạo, chuyên đi tìm vấn đề quyền lực để hành động. họ không hề thích ứng với yêu cầu công việc và chủ động giải quyết vấn đề gì. Khi giữa các lãnh đạo không có mâu thuẫn về quyền lực, Loại người này rất yên ổn, không hề xảy ra giành quyền lợi, họ sẽ như cá gặp nước lập tức nhao nhao lên.

Tiếp đến là những nhân vật kiểu luôn bất bình

Có khi cấp dưới rất thẳng thắn nêu ra ý kiến đối với quyết sách, phương châm của lãnh đạo, công khai bày tỏ sự bất bình đối với việc xử lý không cân bằng. Lẽ ra, lãnh đạo phải chịu khó nghe những lời can gián của người có dung khí này nhưng những người nói ở phần này là những người hễ thấy lãnh đạo là phản ứng, có ý kiến làu bàu.

Tiếp theo là những nhân vật kiểu giao tế

Loại người này dù ở văn phòng làm việc cũng luôn hề hề nói những chuyện tầm phảo, vô bổ, giết thời gian, không phải là những hoạt động xã giao thật sự.

Nếu lãnh đạo dựa vào những người này thì sẽ hỏng việc. nếu muốn vươn lên, cần phải rời xa những loại người này càng sớm càng tốt.

Khi lãnh đạo có chút thời gian rảnh rỗi, nên nói chuyện với những người dưới đây để nghe phản ứng của họ:

Những nhân vật kiểu quan lieu

Loại người này rất thuộc chế độ, quy củ của doanh nghiệp, hễ có vấn đề gì, họ liền lật xem quy định và nói: “Điều đó đã vi phạm quy định”. Họ rất hay ra mặt ngăn cản chủ trương mới, kế hoạch mới, rất khó thông qua, song cũng không đưa ra biện pháp gì. Vì họ thuộc quy định,chế độ của tổ chức, khi lãnh đạo cho rằng không cần phải có hành động gì, thì có thể nghe ý kiến của những người kiểu quan liêu này.

Những nhân vật kiểu nghiên cứu kinh tế học

Loại người này rất tích hợp với phản ánh tình hình kinh doanh, nghiên cứu sự phát triển của tình hình kinh tế, hoặc phân tích, dự đoán nhu cầu của thị trường. Họ còn rất giỏi sử dụng biểu đồ, thống kê để thể hiện xu thế thay đổi của giá cả, xu thế tiêu thụ sản phẩm. nhưng họ lại không có năng lực nắm vững sự thay đổi của tình hình, không thể đề ra phương án giải quyết cụ thể. Lãnh đạo trưng cầu ý kiến của họ nên chú ý: chỉ nghe theo báo cáo nghiên cứu này thường sẽ tự bó buộc chân tay mình. Nếu lãnh đạo chỉ dựa vào những người dưới đây thường do dự thiếu quyết đoáng, dễ lỡ thời cơ.

Những người kiểu chần chừ

Những người này luôn luôn suy tính lúc nào thì đưa ra báo cáo, lúc nào thì kết luận. Song luôn luôn kéo dài vô thời hạn. Nói mà không làm, làm mà không kết quả.

Những nhân vật kiểu gió chiều nào che chiều ấy

Loại người này thường phụ họa theo tình hình, không có chính kiến, luôn gió chiều nào che chiều ấy. Lãnh đạo nếu nghe theo ý kiến của họ, thì khi xử lý vấn đề sẽ do dự, thiếu quyết đoán.

Khi lãnh đạo muốn hành động, nên chọn những người dưới đây mà hợp tác:

• Người có ánh mắt nhậy bén, rất nhậy cảm trước các vấn đề nảy sinh đối với xí nghiệp hoặc đơn vị cá biệt. Khi mọi người chưa chú ý, thì anh ra đã nhìn thấy dấu hiệu và nắm chắc vấn đề.
• Người giỏi thăm dò: Loại người này luôn thích sưu tầm tri thức mới, tin tức “tình báo” các loại và gián định hiệu quả của kỹ thuật quản lý mới nên như thế nào.
• Người tư tưởng rất nhanh nhậy: Loại người này nói ra điều gì thường làm người ta ngạc nhiên. Họ thường xuyên nêu ra biện pháp giải quyết, đồng thời luôn có tính sáng tạo.
• Ngoài ra còn những người dám thẳng thắn can ngăn khi lãnh đạo có các phương án sai lầm, những người không né tránh nguy hiểm hoặc những tình huống ngoài ý muốn, những người cẩn thận, luôn có chí tiến thủ, những người không hay khoe khoang, thích thực tế.

Tất cả những người này đều là đối tượng lý tưởng tư vấn cho lãnh đạo. Lãnh đạo nghe theo những ý kiến thật sự của những người này, có thể tăng thêm lòng tin để quyết định kế hoạch mới hoặc sách lược mới. Tìm được những người này, chính là điều kiện tốt nhất để nâng cao hiệu suất công tác.

Nguồn: Hoàng Kim