DINH DƯỠNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN TRÍ TUỆ CỦA TRẺ

   (Thế giới matxa) - Các bậc phụ huynh ai cũng mong muốn con mình trở thành một người thông minh và thành công trong cuộc sống. Để đạt được điều này, ngoài yếu tố di truyền, dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng để giúp cơ thể khỏe mạnh và trí tuệ minh mẫn, giúp trẻ có thể phát huy được tối đa tiềm năng di truyền.

   Muốn hoạt động tốt, não bộ của con người cần có những điều kiện chính: bộ não phát triển đầy đủ về cấu trúc giải phẫu, mô học và tồn tại trong một cơ thể khỏe mạnh; hàng ngày được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết để phát triển, duy trì hoạt động của não và cơ thể ; môi trường xung quanh (điều kiện tự nhiên: khí hậu, thời tiết thuận lợi; điều kiện xã hội và nuôi dạy trẻ phát triển cao…) thuận lợi cho sự phát triển thể chất và trí tuệ. Nếu những điều kiện này được đáp ứng đầy đủ và thuận lợi sẽ tạo cho trẻ những phản xạ có điều kiện tốt, giúp tích lũy những kiến thức khoa học, xã hội một cách tối đa.

            Não bộ con người được hình thành và phát triển chủ yếu từ giai đoạn bào thai và hoàn thiện dầu sau khi sinh. Bà mẹ phải được đảm bảo vấn đề ăn uống và sức khỏe tốt để bào thai được bảo vệ để phát triển bình thường. Khi mới sinh, não trẻ chưa trưởng thành vì chưa được myeline hóa. Myeline là một dạng chất béo bao bọc xung quanh dây thần kinh, đảm bảo chức năng dẫn truyền xung động, điện thế của tế bào thần kinh. Tế bào thần kinh sẽ không hoạt động được, hoặc kém hoạt động nếu không được myeline hóa, hay myeline hóa không hoàn toàn và hậu quả là làm chậm phát triển vận động, trí tuệ, tinh thần. Khi trẻ được 6 tháng tuổi, não đã có đủ các thùy, rãnh và bề mặt giống như não người lớn. Khi trẻ 6 tuổi, cấu trúc và kích thước não bộ đã gần tương đương như não người trưởng thành. Dinh dưỡng có vai trò quan trọng đối với trí tuệ trong mọi giai đoạn của cuộc đời, nhưng quan trọng nhất là khi cơ thể cũng như não bộ còn đang phát triển với tốc độ cao, đang hoàn thiện cấu trúc, đặc biệt là những năm tháng đầu tiên. Người ta gọi đây là “giai đoạn vàng” của phát triển trí tuệ. Trong 6 năm đầu tiên này, những chất dinh dưỡng có lợi cho cấu trúc não cần được chú trọng, đó là cung cấp đủ năng lượng và 4 nhóm chất cơ bản đạm, béo, tinh bột, khoáng chất qua nguồn thức ăn đa dạng và hợp lý. Cấu tạo của não và các dây thần kinh chủ yếu là chất béo, nên nhu cầu về chất béo của trẻ trong hai năm đầu tiên rất cao, đến 40-50% tổng năng lượng của cơ thể, trong đó cần cả acid béo no và không no, nên chúng ta không giới hạn chất béo no ở trẻ nhỏ nếu không có chỉ định của bác dĩ trong một số trường hợp đặc biệt. Khi trẻ lớn dần, nhu cầu chất béo no va cholesterol giảm dần, chúng ta có thể hạn chế bớt cholestorol ăn vào. Nhóm chất béo như omega 3, omega 6, DHA, AA, phospholipid, và sắt, kẽm, iod, acid folic, taurin, cholin, một số aa thiết yếu, lactose… là những dưỡng chất có vai trò quan trọng trong cấu tạo và hoạt động của não bộ. Lúc trẻ còn nhỏ, sữa mẹ là nguồn cung cấp chất béo cũng như các chất dinh dưỡng cho não bộ đầy đủ và hiệu quả nhất. Nên duy trì sữa mẹ trong 2 năm đầu tiên hoặc lâu hơn nữa. Sữa cũng là nguồn cung cấp năng lượng, canxi, các chất khoáng và đạm chất lượng cao cho sự phát triển thể chất.

            Để trẻ phát triển trí tuệ tốt nhất, cũng cần quan tâm đến sức khỏe và các biện pháp giáo dục trẻ, sử dụng trò chơi, âm nhạc, chuyện kể và các bài tập vừa chơi vừa học hợp lý theo lứa tuổi để kích thích não xử lý và tạo phản xạ tốt. Thường xuyên âu yếm yêu thương và chơi đùa cùng con và tìm hiểu về các giai đoạn phát triển của trẻ. Điều này giúp chúng ta biết rõ trí não bé đang ở giai đoạn nào và chúng ta cần làm gì để ủng hộ trẻ, góp phần giúp trẻ hoàn thiện được các kỹ năng cần có trong giai đoạn đó.